Geçen hafta kaldığımız yerden konumuza devam ediyorum. Minyatür uzun bir süre boyunca, kültürel yaşantıyı, adetleri, gelenekleri kısaca dönemi, renkli bir şekilde belgelemiştir. Sonrasında da, yakın dönem kimi ressamlarımız minyatürden etkilenerek eserler ortaya koymuşlardır. Bu ressamlarımıza ve eserlerine de önümüzdeki hafta kısaca değineceğim.
Minyatür aşamalı olarak gerçekleştirilen bir tekniktir. Önce yapılacak portre, manzara, olay hakkında bilgi toplanır, işlenecek olan konu bir eskiz kağıdına çizilirdi. Daha sonra başnakkaşın yönettiği nakkaşlar grubu çalışmaya başlardı. İşlenecek konuya karar verilip çizildikten sonra figür veya figürlerin çizimi, kompozisyondaki detaylar, renklendirme farklı nakkaşlar tarafından gerçekleştirilir, sanatçılar bütün ayrıntıları tel tel işlerdi.
Nakkaşlar Osmanlı sarayı için çalışan sanatçılar ve zanaatkarlar içinde en önemli bölüğü oluşturuyorlardı. Yazma eserlerin bezenmesi (müzehhiplik), resimlenmesi (musavvirlik) , metinleri sınırlayan cetvellerin çekilmesi (cetvelkeşlik) ve boyaların hazırlanması (renkzenlik) gibi kitap sanatlarıyla ilgili işlerin yanısıra; kalem işi ya da çini süslemelerin tasarlanması, ahşap ve mukavvadan oluşan küçük sandıkların bezenmesi; çadır, otağ, halı ve kumaş gibi dokumalarda kullanılan desenlerin hazırlanmasından da sorumluydular. 17. yüzyılda Arslanhane’nin üst katlarında hücreler ve yüz dükkanda çalışanlar ile evlerinde çalışan bin nakkaştan söz edilir.
Dönemin, farklı coğrafyalar söz konusu olsa da etkisini burada da görüyoruz. Avrupa’da ressamların eğitimiyle Anadolu ve Asya’da nakkaşların eğitimi birbirine benzemektedir. Rönesans döneminde İtalya’da ressamlar da benzer şekillerde eğitilirlerdi. Ünlü bir ressamın atölyesinde çırak olarak küçük yaşta başlayıp, kuyumculuk, marangozluk, kitap ciltleme gibi alanlarda bilgi ediniyor, hem Tevrat ve İncil’i, din adamlarının , aziz ve azizelerin hayatlarından alınmış hikayeleri, hem de mitolojiyi öğreniyorlardı. Ressamın çırakları atölyede zanaat ve sanatla ilgili her türlü teknik detayı öğrenir, uygular ve kendilerini geliştirirlerdi.
Haftaya yakın dönem ressamlarımızı ve eserlerini içeren yazımızla karşınızda olacağım. Keyifli bir hafta sonu ve keyifli okumalar diliyorum.
