Yaşadığımız bu izolasyon günlerinde hepimizin dikkat etmesi gereken önemli bir konuda sosyal mesafe. Sosyal mesafeyle, Covid-19’dan korunma yöntemi olarak tanıştık. Kişilerle aramıza koymamız gereken alanı ifade eden sosyal mesafe kavramı, bugüne kadar dikkat etmediğimiz bir konu. Sosyal mesafe kavramı, alanın bizim için hem fiziksel, hem de psikolojik olarak ne kadar önemli olduğunu vurguluyor. Alan, mesafe kavramları, şimdi sağlığımız için gündemde olmakla beraber, sanatın temel unsurlarından biridir. Alan, mesafe kelimelerinin sanat terimi olarak karşılığı espastır.

Espas konususanatın her disiplininde önemli bir konudur. Boşluk anlamına gelmekte; daha çok uzam, alan, derinlik olarak ifade edilmektedir. Resimde kullanılan objelerin ya da nesnelerin ön, arka ilişkisidir, objelerin, nesnelerin aralarındaki boşluklardır da denebilir. Nesneler, objeler arasındaki boşlukla yaratılan derinlik algısı üç boyutluluk oluşturmaktadır. Derinlik duygusu bu şekilde gelişir. Resimde espasa örnek olarak PaoloUccello’nun San Romano Savaşı’nı (1438-1440-182 x 320 cm, National Gallery, Londra) verebiliriz. Bu resimde aynı zamanda sanatçının tek kaçış noktalı perspektifi kullandığı, resimdeki her elemanı, tek kaçış noktasına göre yerleştirdiği görülmektedir. Resme, tanımlayabildiğimiz nesne ve objeler üzerinden bakmayı alışkanlık edinmişiz. Resme boşlukların örgütlenişi üzerinden bakabilirsek, boşluğu görebilirsek farklı bir bakış açısı kazanacağımız ortadadır.

Resim yüzeye değil, yüzeydeki boşluğa yapılmaktadır. Boşluğun çizgi, şekil, form, renk gibi resim elemanlarıyla düzenlenmesi derinlik algısını oluşturur. Derinlik algısını güçlendiren bir nokta da az önce aktardığımız resim elemanlarıyla oluşturulan doku zenginliğidir. Espas, derinlik etkisi doku zenginliğiyle artar.

Espas, sanatın her disiplininde en önemli kavramlardan biridir. Çünkü boşluğun düzenlenmesiyle, doku zenginliğiyle oluşturulan derinlik algısı her sanat dalı için gereklidir. Örneğin müzikte ses ve hareketin;ton, perde, melodi, armoni, zaman, ölçü, tempo ve ritim gibi müziğin temel elemanlarının espas kavramıyla düzenlenmesi derinlik algısını pekiştirir. Aynı ilke, sinema ve edebiyat gibi sanatın tüm dalları için geçerlidir. Sanat dalının temel elemanlarının arasındaki boşluğun düzenlenmesi, doku zenginliğinin oluşturulması, ilgili sanat dalında espas, derinlik oluşturacaktır. 

Sanatın en önemli kavramlarından saydığımız espas konusuna, atom altı parçacıklar arasında boşluk olduğunu ve aslında bir madde yani atom altı parçacık olan düşüncenin de bu boşlukta titreştiğini eklersek boşluk, alan yani espas kavramının ne kadar önemli olduğunu sanatsal ve bilimsel olarak vurgulamış oluruz.

Sosyal mesafemizi koruyalım. Alan, boşluk, espas kavramının, her zaman her şey için önemli olduğunu daima hatırlamamız notuyla,

Sanatla, sağlıkla kalın