Afyon Postası’ndan Esma Azbay, sağlık alanında merak edilen konulara ilişkin özel röportajlar yapmaya devam ediyor. Esma Azbay’ın bu haftaki konusu retina hastalıkları oldu. Özel Fuar Hastanesi’nden Göz Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Erdoğan Yaşar bu konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. İşte Doç. Dr. Erdoğan Yaşar’ın açıklamaları:
RETİNA NEDİR?
Retina bizim gözle bakınca görülmeyen gözümüzün arka tarafında görme işlevinden sorumlu sinir tabakalarının bulunduğu milyonlarca hücreden oluşur ve bizim görmemizi sağlayan hücrelerin olduğu yerdir. Dışarıdan bakılınca gözle görülmeyen arka tarafta beynin uzantısı olarak görme siniriyle çevresindeki hücrelerden oluşan bölüme biz retina adını veriyoruz.
HANGİ RETİNA HASTALIKLARI SIK GÖRÜLMEKTEDİR?
Retina hastalıkları çoğu zaman 50-55 yaşından sonra başlamaktadır. En çok retina hastalıkları arasında bizim günlük şartlarda poliklinikte gördüğümüz, şeker hastalığına bağlı yaklaşık on seneden sonra göz arkasında başlayan kanamalar. Eğer şeker düzensiz kötü gidiyorsa, ani yükselip düşüyorsa bu şekilde düzensiz şeker değerlerinden oluşan durumlarda şeker hastalığı gözde kanamaya neden oluyor, halk arasında “şeker göze vurmuş” şeklinde yorumlanan şeker hastalarında görünen durum, en sık gördüğümüz durum. Yine 55 yaşından sonra görülen sarı nokta hastalıkları, yine polikliniğimizde en sık görülen retina hastalıkları arasında yine retinanın damar tıkanıklıklarına bağlı oluşan ani görme kayıplarıyla ya da tedricen yavaş yavaş azalan görme kayıplarıyla giden durumlarda böyle karşımıza retina hastalıkları gelebiliyor. Yine bizim retina bölgemizde sarı noktada özellikle oluşan delikler ya da yırtıklar ya da zarlar en sık görme azlığına ve görme azlığının yanında da bizim metamorfiksin dediğimiz kırık görme, çatlak görme, insanların yüzünü eğik yamuk görme, bulanık görme, özellikle de merkezi görmede bulanıklık görme şeklinde karşımıza gelebiliyor. Yine retina hastalıkları katarakt ameliyatları sırasında ameliyatta sorun çıktığında göz merceğinin göz arkası retinaya düşmesinde yine bizim ara ara gördüğümüz retina hastalıkları olarak tanımlayabiliriz. En sıkta dediğim gibi görme azlığı ani olabilir ya da yavaş yavaş gelişen görme azlıkları şeklinde sayabiliriz.
RETİNA LAZERİ KİMLERE UYGULANIR?
Retina lazeri yine halk arasında “göz çizme lazeri” değildir. Retina lazeri bizim göz arkasında özelliklede şeker hastalarında oluşan göz kanamaları ya da retina damar tıkanıklıklarına bağlı oluşan göz kanamaları ve bu kanamalar nedeniyle oluşan o ortamdaki oksijen azalmasına bağlı patolojik damarların yakılmasına yönelik yaptığımız bizim poliklinik şartlarında yaptığımız bir lazerdir. Bu lazerin amacı gözün arkasında beslenmesi bozulmuş olan retina damarlarını bir nevi görmesini ya da canlılığını arttırmaya yönelik yaptığımız bir işlemdir. Çevre dokudaki gözün daha az kullanılan çevre dokusundaki dokuları desklükte ederek gelen oksijeni daha ana arterleri yani daha görmemizden sorumlu sarı nokta ya da beyine giden görme sinirini yönlendirmesini sağlamak için yaptığımız bir lazer çeşididir.
Evet, şuan 15 yıllık şeker hastası olan ve gözünde düzensiz şekere bağlı kanaması olan hastamızda bu oluşan kanamaya neden olan damarları yakmak için retina lazeri uyguluyoruz. Yaklaşık 5-6 dakika bazen en fazla 10 dakika süren bir işlemle kanamaya neden olan damarların yok olması için retinaya lazer atışları yapıyoruz. Hastamızı öncesinde ağrı duymaması için ağrı kesici damla damlatıyoruz ve işlem sonrasında hastamızı gönderiyoruz.
Retina lazeri ortalama günde 1-2 tane yapmaktayız polikliniklerimizde. Göze bir büyütücü damla yaptıktan hastamızı yarım saat bekletmekteyiz ve lazer odasına aldıktan yarım saat sonra özel bir göz jeli sürerek göze merceği koymaktayız. Yaklaşık 10-15 dakika süren bir işlemle de büyümüş olan göz bebeğinden özel lazer ışınlarını atarak destrutbe etmek istediğimiz yani kanama kenarlarını bir şekilde yakarak uygun koşullarda, uygun mikrovaltlarda oluşturduğumuz bir işlemdir. İşlem sırasında çok az bir ağrı olmaktadır genelde ağrısız şeklinde diyebiliriz ama yine de biz ağrı kesici falanda önerebilmekteyiz. Bu şekilde retina lazerini tarifleyebiliriz.
RETİNA ENJEKSİYONU KİME UYGULANIR?
Retina enjeksiyonları da, retina lazerini kanamalarda yapıyoruz demiştik daha çok. Retina enjeksiyonu da ödemde yani retinada sarı noktamızda oluşan bir ödemde biz göz enjeksiyonlarını yapıyoruz. Bu göz enjeksiyonları da orada oluşan ödemi dağıtarak, bozulmuş görmeyi tekrar eski haline olmasa da daha iyi hale getirmekte. Yine göz enjeksiyonlarında biz ameliyathane koşullarında yapıyoruz. Her hafta pazartesi günleri bizim göz enjeksiyonu günümüz hastalarımız gelmekte, aşağıda serviste hazırlandıktan sonra ameliyathanede steril şartlarda gözü örterek, boyayarak, temizleyerek üstüne de özel steril poşetler geçirerek yine uyuşturucu damla koyarak yaklaşık 1-2 dakikalık bir işlemle enjeksiyonları yapıyoruz bu enjeksiyonları bazen hastalarda ayda bir, bir sene iki sene devam etmekteyiz. Bazı hastalarda iki ayda bir, bazı hastalarda üç ayda bir yapmaktayız, hastalığına göre şeker hastalığında oluşan ödeme göre, sarı nokta hastalığındaki duruma göre ya da retina damar tıkanıklıklarında hastalığa göre iki üç dört beş artık ödem ne zaman geçerse, bazı hastalarımızda on tane on beş tane yaptığımız bile oluyor. Yaptıktan sonra hastalarımız hemen bir servis şartlarında 5-10 dakika dinlendikten sonra hemen taburcu olmaktadırlar ve bir haftada göz antibiyotiği vermekteyiz genelde de ayda bir kontrole çağırıp enjeksiyonun etkisini görmekteyiz ama gözün kenarından yaptığımız için bazı hastalar çok korkarak yaklaşıyor, gözün içine diye kenarını uyuşturarak yaptığımız için çok böyle ağrı hastalarımız hissetmiyor bunu da söylemiş olalım.
RETİNA AMELİYATLARI HANGİ DURUMLARDA YAPILABİLİR?
Retina ameliyatları Türkiye’de bazı şehirlerde ve bazı otoriter kişiler tarafından yapılmakta olup gerçekten de deneyim isteyen zor ameliyatlar olarak nitelendirebiliriz. Bu ameliyatlar bir saat ile dört saat arasında sürmekte olup bazen genel anestezi ile bazen de lokal anestezi ile bu bölge uyuşturularak yapılmaktadır. Genelde ani görme kaybı olan kişilerde eğer bu görme kaybı retina ile ilişkiliyse retinada yırtık varsa, delik varsa herhangi bir zar hepiratinariram dediğimiz zar oluşmuşsa, makiler delik dediğimiz sarı noktada delik oluşmuşsa, retinaldekonman dediğimiz yırtığa bağlı sinir tabakası ayrışmışsa, şeker hastalarında ani görme kaybı olup da retina da lazer ya da az öncede söylediğimiz iğneyle bunu çözemiyorsak retina ameliyatlarına başvurmaktayız. Yine en sık yapılan ameliyatlardan olan katarakt ameliyatlarından sonra ameliyat sırasında bir sıkıntı çıktıysa o ameliyatta takılan mercek gözüm retinasına düşmüşse o zaman yine retina ameliyatına başvurmaktayız. Yine retina tümörler göz arkası tümörlerin bazılarında da bu ameliyat gerekmektedir, bu ameliyatta da dediğim gibi göz sinir tabakası çok hassas olduğu için ameliyatlarda ameliyatların öncesinde sırasında güzel bir hazırlık yapmak gerekiyor. Hasta bakımı çok önemli hastanın ameliyattan sonra 1-2 hafta enfeksiyondan uzak durası gerekmekte yine verdiğimi tedavileri bu sülüne uygun şeklinde kullanması gerekmekte ve bazı retina ameliyatlarından sonra özellikle yırtık ve delik varsa göze silikon ya da gaz maddesi vererek bu yırtık ve deliğin kapanmasını sağlamaktayız. Eğer gaz verdiysek gaz bir ay içinde kendiliğinden yok olmakta ama silikon maddesini gözün arkasına 2-2buçuk ay sonra ya da 3 ay sonra o silikon maddesini gözün arka sınır tabakasından geri almaktayız. Bu şekilde retina ameliyatlarını haftada bir gün olarak perşembe günleri hastanemizde yapmaktayız. Afyon’dan çevre illerden Uşak, Kütahya, Konya, Akşehir ve diğer çevre illerden gelen hastalarımıza bu şekilde her hafta olmak üzere hizmet vermekteyiz, yaklaşık her hafta 3-4 tane retina ameliyatımız olmakta hastalar aynı gün ameliyatını olup yine aynı gün taburcu olup ertesi gün gelmekte ya da bir gün yatırmaktayız. Bu şekilde hastalarımızın şifa bulmasına vesile olmaktayız.
-Kudret Kuş’un Haberi.
