Kardiyoloji uzmanı Doç. Dr. Zekeriya Kaya, Afyon Postası’ndan Sağlık Editörü Esma Azbay’a konuştu. El bileğinden anjiyonun hastalar için daha konforlarını anlatan Kaya, özetle şunları söyledi:
-Kalp Damar Hastalıkları için risk faktörleri nelerdir?
Kalp Damar hastalıkları tüm dünyada olduğu gibi, bizim ülkemizde de ölümlerin en sık sebebi. 5 önemli risk faktörümüz şunlardır: Diyabet, hipertansiyon, yüksek kolesterol, sigara ve genetik yatkınlıklardır.
-Erken tanı çok önemli
Kalp damar hastalıklarında erken tanı çok önemlidir. Kalbimiz muazzam bir iş yapıyor. Bir günde 7-8 ton kan pompalıyor ve bizim bundan hiç haberimiz olmuyor. Bu kadar yoğun iş yapan organın sağlığı çok önemli. Kalbimizi besleyen koroner damarları en çok etkileyen maalesef diyabettir. Şu an ülkemizde yaklaşık 10 milyon diyabet hastası var. Eğer ki diyabeti uygun tedavi ile kontrol altında tutarsak diyabetin riski minimuma iniyor.
Yine aynı şekilde ülkemizde 17-18 milyon hipertansiyon hastası var. Buradaki sıkıntı tansiyon hastalarının önemli bir kısmı yüksek tansiyonu olduğunun farkında değil. Olanların da en az yarısı uygun tedavi almıyor maalesef. Tedavi alanların da bir kısmı istediğimiz değerlerde değil. Yani yüksek basınç zaman içerisinde koroner arterlerde tıkanıklık darlık oluşturabilmekte.
Yine toplum olarak çok yüksek sigara içme oranımız var. Bu da maalesef damarlarımızı etkiliyor. Diyet alışkanlığımız çok iyi değil. Kolesterol seviyelerimiz çok yüksek seyrediyor. Bunların dışında genetik yatkınlık çok önemli. Bunlar bizim için risk faktörleri. Bu risk faktörleri ne kadar yüksek ise koroner arter hastalığına yakalanma olasılığımız o kadar fazla.
-El bileğinden anjiyonun avantajları nelerdir?
Anjiyo, koroner arter hastalıkların tanı ve tedavisinde kullandığımız çok önemli bir tetkik. Peki bu tetkikin hiç riski yok mu, düşükte olsa bir risk var. Ön tetkiklerle kalp damarlarda tıkanıklık belirtileri varsa anjiyo yapmamız gerekir. Anjiyo ortalama 5-10 dakika süren bir tetkik. 2 türlü anjiyo yapılır. El bileğinden veya kasık damarından yapılır. Şu an tüm dünyada önerilen ilk tedavi el bileğinden yapılmasıdır. El bileğinden anjiyo hasta için çok konforludur. Riski çok çok daha düşüktür. Lokal anestezi altında sağ veya sol el bileğinden yapılabilir.
Hasta sadece lokal anesteziye bağlı ağrı duyabilir. El bileğine plastik bir kılıf yerleştirerek kateterle(Tıpta kateter, bir vücut boşluğuna, damarına veya kanalına sokulabilen bir tüptür) koroner damarlara ulaşıyoruz ve farklı açılardan görüntülerini alıyoruz. Eğer ki görüntüleme esnasında damarlarda kritik bir darlık görürsek hastayla paylaşıyoruz. Stende uygunsa damarlar, aynı seansta el bileğinden stent ile açıyoruz. Ciddi bir darlık çıkmaz ise anjiyoyu sonlandırıyoruz. Plastik kılıfı çıkartarak 2 saat bandaj uygulaması yapıyoruz. 2 saat sonrasında da hastamızı rahatlıkla eve gönderiyoruz.
Bu işlem kasıktan da yapılabiliyor. Kasıktan yapıldığı zaman yine işlem süresi ortalama 5-10 dakika. Ancak işlem sonrası hasta 6 saat yatağa bağımlı bir şekilde yatıyor ve 5-6 kilogram ağırlığındaki kum torbalarını kasığına koyuyoruz. El bileğinden yapıldığı zaman hasta anjiyodan hemen sonra ayağa kalkabiliyor, ihtiyaçlarını giderebiliyor. Özellikle kilolu hastalarda ya da belinde platin olan hastalarda el bileğinden anjiyo çok daha ön plana çıkıyor. Bazı istisnalar dışında herkese el bileğinden anjiyo yapılabilir. Peki nedir bu istisnalar?
Diyalize girme ihtiyacı olan ya da diyaliz hastalarında kol damarları çok kıymetli olduğu için onlara el bileğinden yapmak istemiyoruz.
-Anjiyodan sonra nelere dikkat edilmesi gerekir?
Anjiyodan sonra en önemli şey hekimin başladığı ilaçların düzenli kullanılması gerekiyor. El bileğinden yaptığımız zaman zaten 2 saat sonra hastayı normal hayatına gönderebiliyoruz. Bolca su içmesini öneriyoruz. Anjiyoda kullandığımız opak madde (İçi boş organları ve damarları daha belirgin ve görünür hale getirmek için kullanılan ilaç) kısmi olarak böbreklere zarar verebiliyor.
Eğer kasıktan anjiyo yapılmış ise kasık bölgesinde herhangi bir şişme olduğu zaman muhakkak hekimine başvurması gerekiyor. Anjiyo yaparken işlem esnasında bir sıkıntı olmadıysa işlemden sonra da herhangi bir sorun olmaz. Burada esas önemli olan hastaya stent takılmış ise hekimin başladığı ilaçları düzenli şekilde kullanmak gerekiyor.
-El bileğinden anjiyoda hekim tecrübesi
Biz hastanemizde el bileğinden anjiyoyu çok sık uyguluyoruz. El bileğinden anjiyoda hekim tecrübesi, kullanılan malzemenin kalitesi çok önemli. PARKHAYAT Hastanesi olarak bu konuda çok hassasiyet gösteriyoruz. Kullandığımız malzemeler dünyada en yaygın kullanılan çok kaliteli malzemeler. Bu konuda tecrübemiz de çok fazla. Özellikle el bileğinden anjiyo olmak isteyen hastalarımızı hastanemize bekliyoruz.
