Afyon Postası’ndan Esma Azbay, sağlık alanında önemli röportajlara imza atmaya devam ediyor. Esma Azbay’ın bu haftaki röportajlarının konuğu Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi ’nden Op. Dr. Burhan Baylan oldu. Op. Dr. Baylan ile gerçekleştirilen röportajların ilk bölünün dikkat kesilelim: Esma Azbay: Hocam merhabalar. Öncelikle kısaca sizi tanıyabilir miyiz? Op. Dr. Burhan Baylan: Ben Burhan Baylan. Gülhane Askeri Tıp Akademisi mezunuyum. Tıp Fakültemi orada bitirdim. Sonrasında Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim Araştırma Hastanesi Üroloji Anabilim dalında ihtisasımı tamamladım ve 3 yıl orada çalıştım. 2020 Şubat ayında Afyon’a geldik. Eşim Afyon Devlet Hastanesi’nde çocuk doktoru. 2 tane kızımız var. İlk kızım dört yaşını geçti, ikinci kızım da üç yaşında. Bende yaklaşık 2 yıldır öğretim görevlisi olarak Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Üroloji Kliniği’nde çalışıyorum. Esma Azbay: Peki hocam, Üroloji hastalıkları nelerdir? Sizin burada en sık karşılaştığınız hastalık nedir? PROSTAT KANSERİ ÇOK SIK KARŞIMIZA ÇIKIYOR Op. Dr. Burhan Baylan: En sık karşılaştığımız hastalıkların ilki böbrek taşı olmakla birlikte üriner sistem(boşaltım sistemi) dahilindeki bütün taş hastalıkları. İyi huylu prostat büyümeleri ve tabi ki önemli bir kısmı oluşturan kanser hastalıkları. Bunlar böbrek kanseri, prostat kanseri, idrar kesesi kanseri veya idrar yollarına ilişkin herhangi bir bölgenin kanseriyle karşılaşabiliyoruz. Burada en sık yaptığımız tedaviler de bu hastalıklara yönelik oluyor. En çok yoğunluğu üriner sistem taş hastaları oluşturuyor. Bir diğer hastalık toplumda özellikle 50 yaş ve üzeri erkek hastalarda çok sık görülen sağlık problemlerinden bir tanesi de iyi huylu prostat büyümeleridir. Prostat büyümesiyle beraber kişide belli başlı bazı sıkıntılar yaşanmaya başlıyor. İşeme problemleri bunlardan bir tanesi. Ve işeme problemiyle beraber oluşan günlük sosyal hayatı etkileyen sorunlarla karşılaşabiliyoruz.En önemli kısmı kanser hasatlıkları oluşturuyor. İlk olarak akciğer kanseri geliyor, ikincisi de prostat kanserini çok sık görüyoruz. Bunlardan sonra böbrek kanseri de sık görülen kanser türlerinden. Sonrasında idrar kesesi kanserleri biraz daha agresif seyirli kanserler oluyor. Esma Azbay: Taş hastalığı dediniz, bunu biraz açalım istiyorum. Nedir bu taş hastalığı? İnsanlar hangi şikayetlerle size başvuruyor? ATEŞ BULANTI VE KUSMA RAHATSIZLIĞI OLANLAR DİKKAT Op. Dr. Burhan Baylan: Büyük bir oranda taş hastalığı şikayetiyle hasta bakıyoruz. Gene ona benzer oranda da iyi huylu prostat büyümesiyle karşılaşıyoruz. Taş hastalarının geliş şikayetlerine baktığımız zaman taş düşürmenin yaratmış olduğu ağrı şikayetiyle geliyorlar. Ağrıdan sonra ateş, bulantı, kusma, karın ağrısı problemleri de olabiliyor. Ya da bazen idrar yaparken ağrı, yanma, sık idrara çıkma gibi şikayetler olabiliyor. Bizim hastalarımız genellikle bize gelmeden önce acil servise başvuru yapmak zorunda kalabiliyorlar. Çünkü bu ağrıların tipik özellikleri diğer ağrılara göre daha ani ve şiddetli olduğu için hasta bir anda kendini kötü hissederek acil servise başvuru yapıyor. Acilde yapılan tetkikler sonucunda taş olduğu tespit edildikten sonra hastalar bize başvuruyorlar. HİÇ ŞİKAYETİ OLMAYANLARDA BİLE ÇIKABİLİYOR Hiçbir şikayeti olmayıp da başka bölümlerde muayene olurken rastlantı eseri yapılan ultrasonlarda, filmlerde, tomografilerde tespit edilen taş hastalıkları da oluyor. O hastalarda kliniğimize yönlendiriliyorlar. İDRARDA ZORLANMA ŞİKAYETİ İLE GELİYORLAR İyi huylu prostat büyümesi şikayetleri de gene idrar yapma problemleri, zamanla idrar yaparken zorlanma, sık idrara çıkma, idrarın akış hızında azalma olması, tam idrar boşalma hissinin hastada oluşmaması, geceleri idrara gitmek için çok sık uyanma, idrarda kanama şikayetiyle hasta bize gelebiliyor. Bunlar gibi şikayetler toplumda iyi huylu prostat büyümesi yaşayan hastalarda en sık görülen belirtiler. ÇOCUKLARDA DOĞUMSAL HASTALIKLAR OLABİLİYOR Burada çocuk hastalarımız da var. Çocuk hastalıklarıyla da ilgileniyoruz. Çocuklarda da doğumsal bir takım hastalıklarla karşılaşabiliyoruz. Bu hastalıklar arasında da en sık anne karnındayken böbrek çıkışında kanal darlığıyla karşılaşıyoruz. Çocuklarda böbrek çıkışında daralma olduğunda böbrek fonksiyonlarında bozulma yaratabiliyor. Biz de burada bu darlığa yönelik ameliyatlar uyguluyoruz. Darlığı genişletme ameliyatları yapıyoruz. Çocuklarda da kapalı olarak uyguladığımız bir işlem buda. Esma Azbay: Bu hastalığın çocuklarda ilk belirtileri neler? ANNE KARNINDAKİ BEBEĞİN İDRAR ÜRETME KAPASİTESİ AZALABİLİYOR Op. Dr. Burhan Baylan: Son dönemde kadın doğum hekimleri bebek daha anne karnındayken rahatlıkla takibini yapabiliyorlar. Ultrasonla görüntüleme yöntemleriyle çocuğun iç organları anne karnındayken çok rahatlıkla görülebiliyor. Buradaki en sık tespit edilen durum kanaldaki darlık nedeniyle böbrek içerisindeki kanallardaki genişleme görülebiliyor. Bir de anne karnında rahim içi sıvısı dediğimiz amniyo sıvısının büyük bir kısmı bebeğin idrarından oluşuyor. Bu sıvıda da ciddi azalma olduğu zaman şüphelenilecek bir durum oluşabiliyor. Bu sıvıdaki azalma sebebi de bebeğin idrar üretme kapasitesinin azaldığını gösterir. Bu durumlarda da bebeğin böbreğine yönelerek bir muayene yapılıyor. Böyle bir süreçte doğum sonrası dönemde sık aralıklarla ultrasonla takibini yapıyoruz. Tabii bazen bu darlık doğumla beraber kendiliğinden ortadan kalkabiliyor. Bu durum darlığın derecesine ve şiddetine göre kaybolabiliyor ya da ilerleme gösterebiliyor. Bu tarz durumlarda da bebeklerde erken aşamada müdahale edebiliyoruz. Esma Azbay: Çocukluk çağında ki belirtiler neler? ÇOCUKLAR İFADE EDEMİYOR Op. Dr. Burhan Baylan: Belirtiler en sık idrar yolu enfeksiyonu oluyor. Çocuklarda bunun belirtileri karın ağrısı olabilir, bazen çok ciddi böbrek daralmıştır, şişmiştir. Karın muayeneleri yapıldığında ele gelebilecek kadar şişmiş olabiliyor. Bunun gibi rahatsızlıklarda en sık olan belirtiler idrar yolu enfeksiyonları oluyor. Çocuklar tabii bunu ifade edemiyor ve ateşlenme oluyor. Ateşin kaynağı araştırıldığında görülüyor ki idrar yolu enfeksiyonu var. İdrar yolu enfeksiyonun nedeni araştırıldığında da yapılan ultrasonda tespiti yapılıyor. Böbrek çıkış kanal darlığı bunlardan bir tanesi. ÇOCUKLARDA İDRARIN BÖBREĞE GERİ KAÇIŞI SIK GÖRÜLÜYOR Op. Dr. Burhan Baylan: En sık görülen diğer bir hastalıkta idrar kesesinden, idrarın böbreğe geri kaçışıdır. Normalde idrar kanalları, idrar kesesine girdiği noktadan sonra idrarı boşalttığı andan itibaren, idrar kesesi tekrar dolduğunda geriye idrar kaçışının olmamasını iteriz. Kapaklardaki bir gevşeklik, yapısal bir bozukluk olduğunda idrar kesesine biriken idrar geriye doğru böbreğin içerisine kaçabiliyor. Bu durumlardaki tedavilerimiz de idrar kanallarının idrar kesesiyle birleştiği noktalarda yapısal bir gevşeklik problem varsa oraya dolgu enjeksiyonları yapabiliyoruz. Bu operasyondan fayda görmeyen hastalara da açık bir cerrahi operasyon yapıp o kapakları tekrar düzeltebiliyoruz. Burada en önemli olan şey, çocuğun böbrek sağlığı. Bu durumların en çok yarattığı problem, çocuklardaki böbrek fonksiyonlarında bozulma ve ilerleyen dönemde böbrek yetmezliği durumu gelişebiliyor. Küçük yaşta olan çocuğun ilerleyen dönemler içerisinde böbrek açısından risk yaratabiliyor. Özellikle bu durumlarda hastaların tedavi edilmesine karar verirken çocuğun böbrek fonksiyonlarına göre yöntem uyguluyoruz.