İnşaat Mühendisleri Odası Afyonkarahisar İl Temsilcisi Ahmet Neoldum, Afyon Postası’ndan Nail Azbay’a konuştu. Neoldum, Afyonkarahisar’da hassas olan bölgelerden, yapılması gerekenlere kadar pek çok konuya açıklık getirdi. İşte Ahmet Neoldum’un özetle söyledikleri: HÜKÜMETİN DURUŞUYLA ODALARIMIZ PASİF HALE GELDİ Gerekli uyarıları biz yapıyoruz. Hükümetin duruşuyla beraber bizim odalarımız pasif duruma düştü. Sadece meslektaşların haklarını korumakla mükellefiz. Yada bu tür olaylarda uyarılar, çeşitli çözüm önerileri göstermek durumundayız. İZMİR’DE YAPILAN HATALAR AFYON’DA DA VAR İzmir’de yıkılan 8 tane bina var. 1980 yıllarında eğitim sebebi nedeniyle bende İzmir’de bulundum. O bölge tamamen dolgu bir bölge. Bataklık bir bölge. Izmir’in körfezin tüm kanalizasyonunun toplandığı bir bölge. O bölge imar açıldıktan sonra çeşitli binalar yapıldı. Bu yapılan binaların tamamı 1975 deprem yönetmeliğine göre yapıldı. Yüzde 99’u böyle yapıldı. O yönetmeliğe göre yapılan binalarda düz çubuk demir kullanılıyordu. Hatta kangal demir kullanılıyordu. Kırma taşla beton atılmıyordu. Hazır kum ocaklarından gelen yıkanmamış elenmemiş kumlarla beton atılıyordu. Bunları gördük. Afyon’da da bu tür şeyler var. DİNAR DEPREMİ AFYON İÇİN BİR MİLAT OLDU Biz Afyon eksenin önce kendimizi uyarmalıyız. Neden? Yönetmeliklere uymamamız gerektiğini kendi mühendis arkadaşlarımıza söylüyoruz. İkinci sırada uyarılması gereken belediyeler ve denetleme mekanizmalarıdır. Bunlarla beraber ciddi çalışma yapıyoruz. Afyon’da ki milat 1995’de ki Dinar Depremi’dir. Daha sonra Sultandağı bölgesinde yaşanan deprem var. Ama asıl önemli olan Dinar Depremidir. Afyon’da o dönemde bir düzenleme getirmeyi öngördük. Dinar Depremi’nden sonra Afyon’da yapılacak tüm binalarda hazır beton kullanılmasını zorunlu hale getirdik. Ehliyeti ve kalifiyesi olmayan ustaların çalıştırılmamasını sağladık. Yapılan binaların tamamına yakınında sertifikalı ustalar çalıştı. 99’DAN SONRA YAPILAN BİNALAR ÖLÜMCÜL YIKIMLAR GETİRMEZ Son yıllarda yapılan binaların büyük bir çoğunluğunda can kaybı muhtemelen olmaz. Yıkım illaki olabilir, patlama çatlama olabilir. Vadesi yetene bir şey diyemeyiz. Ama depremin etkisiyle binaların yıkılamayacağını veya ölümcül yıkımlara sebebiyet vermeyeceğini iddialı bir şekilde söylüyorum. Şu anda Afyon’da teknik imkanlar, malzeme çeşitliliği, bilinçli ustalar, mühendis arkadaşların kullandığı doneler bu duruma etkendir. Ben iddia ediyorum. Yönetmeliklere uyulursa, suistimal edilmezse biz Afyon’da bunu başardık diye iddia ediyorum. ÇAY, DİNAR, ÇOBANLAR VE ŞUHUT BUNA DİKKAT ETMELİ Afyon’da ciddi olan iki tane fay hattı var. O fay hattının bir tanesi Çobanlar - Şuhut ekseninde geçiyor. Bir tanesi Çay - Dinar ekseninde geçiyor. Bu fay hattında olan binalarda yönetmeliğe uymalıyız ve çok katlı bina yapmayarak, hatta mümkünse tek katlı yapılar yaparak önlem alabiliriz. UYDUKENT VE ORNAGİZE SANAYİ BÖLGESİ UYARISI Kale eteğinde olsun, Örenbağ, Çavuşbaş, Yarenler gibi yerleşim yerlerinin zemini tamamen kayalık zeminden oluşuyor. Buralar bizim aldığımız zemin emniyeti oldukça yüksek. Bizim asıl dikkat etmemiz gereken yerler yeni imara açılan Uydukent ve Organize Sanayi Bölgesi’dir. Buralardada yapılan binaların neredeyse tamamında fore kazık kullanılıyor. Ciddi tedbirler alınıyor. DEVLET HASTANESİ KONUSU… Mühendislik tekniği olarak bütün zeminlere inşaat yapılabilir. Gerekli tedbirler alındıktan sonra. Suyun içine köprü ayağı dikiyoruz. Çamurun içine konut yada kamu binaları yapıyoruz.Devlet Hastanesinde benim bildiği 700’den fazla fore kazık var. Ondan sonra yapılan yüksek binalar var. Buralarda yine fore kazık kullanıldı. Bazılarında demirli bazılarında normal fore kazık kullanıldı. Bu kazıklar oradaki çürük zemini güçlendirmek için yapıldı. Bu bir inşaat tekniğidir. Teknik kurallara yönetmeliklere uyulursa ben ciddi ölümcül yıkımlar olacağını düşünmüyorum. AFYON’DA BU BİNALARA DİKKAT ETMELİYİZ Bayındırlık Binası yani şimdiki Çevre Şehircilik Müdürlüğü’nün binası eski yönetmeliğe göre yapıldı. Yine orada yapılan Belmes Kooperatif evleri eski yönetmeliğe göre yapıldı. 8 bin konut diye tabir ettiğimiz, belediyenin satmış olduğu arsalara yapılan 2 katlı evler var. Bunların hepsi eski yönetmeliğe göre yapıldı. Bunlara dikkat etmemiz lazım. Gerekirse güçlendirme yapmalıyız. 1975 yılına ait Deprem Yönetmeliği’ne göre yapılan yerler buralar. Buralar biraz sıkıntılı binalar. Onun dışında yeni yapılan binaların yüzde 99’u yeterli olduğunu düşünüyorum. SULTANDAĞI DEPREMİ AFYON’DA Kİ BATAKLIK ZEMİNDE ETKİ GÖSTERMEMİŞ Sultandağı depreminde ben şunu gördüm. Yıkılan binalar Çobanlar, Sultandağı, Çay, Sülümenli, Bolvadin ekseninde vardı. Afyon’da ki o kötü zemin dediğimiz, bataklık zeminlerde Uydukent ve Organize Sanayi Bölgesi’nde hiç bir etki göstermemiş. Binalarda çatlama bile yoktu. Ben enterasan gördüm. Hatta bizim için en tehlikeli binalar yığma binalardır. Onlarda bile herhangi bir durum yoktu. KENTSEL DÖNÜŞÜMDE YETERİNCE ÖZVERİLİ ÇALIŞILMIYOR Kentsel dönüşüm doğru kullanılırsa doğru. Ama bu noktada yeterince özverili çalışılmadığı kanaatindeyiz. Bunu Türkiye için genel söylüyorum. KAÇAK BİNALARI MÜKAFATLANDIRDIK Kentsel dönüşümden daha acı bir şey var. İmar Barışı diye bir şey çıkardık. Genel af çıkardık. Ülke çapında kaçak yapılan, imara uygun yapılmayan bir çok binaya biz imar barışından oturulabilir müsadesi verdik. Bu binalar en yakın zamanda yıkılır endişesini ben taşıyorum. Depremde en riskli yerler burası. Çünkü hiç bir mühendislik şartnamelere uyulmamış, ruhsatnamesi olmayan affederek kullanılabilir müsadesi verdik. Kaçak binaları mükafatlandırdık. Deprem kuşağında olan ülkemizde böyle bir şey yapılmaması lazım. YAPI DENETİM SON YILLARDA ÇOK İYİ ÇALIŞIYOR Afyon ölçeğinde bit müteahhit belediye, şantiye şefi, gerekli yapı denetim elamanları en son tekrar belediye ve yapı denetim elamanları tarafından bütün aşamalarda kontrol ediliyor. Yapı denetim son yıllarda çok iyi çalıştığına ben inanıyorum. Bunu gözlemliyorum. UYDUKENTTE 14-15 KATLI BİR BİNA 2 KATLI BİNANIN TEPESİNDEN BAKIYOR Yapım tekniklerine uyulduğunda 150 kata kadar yapılan binalar var. Hatta 35 yıllık mühendisliğimde şunu görüyorum. Sadece Afyon için demiyorum bunu. Şehirlerin bazı bölgelerinde adres binalar yapılabilir. Bunu yaparken teknik kurallara uymalıyız. Şehrin dokusunu bozmadan yapmalıyız. Kalkıpta Uydukent’te 14-15 katlı bir binanın yanındaki iki katlı binaların tepesinden bakmasını engellemeliyiz. Teknik şartnamelere uyulduğu sürece yüksek katlı binalarda sıkıntı yaşanmaz. KENDİME DEPREM ODASI YAPMAYI DÜŞÜNÜYORUM Deprem yaşamasını öğreneceğiz. Ayda Bebeğin mutfak eşyaları arasında bir yaşam üçgeni oluşturduğu ve öyle çıktığı söyleniyor. Nasip tabi bu. Her zaman bu şekilde şanslı olmayabiliriz. Deprem esnasında yapacaklarımızı, kaçış yollarımızı, iyi bir şekilde irdelemeliyiz. Ben kendim mühendis olarak şunu söyleyim. Benim kendi oturduğum apartman 1997 yılında yapılmış. 1975 yönetmeliğine göre yapılmış bir bina. Kendi dairem içerisinde bir odayı çelik yapılarla deprem odası yapmayı düşünüyorum. JAPONLAR DEPREM ESNASINDA ÇATIYA DOĞRU KOŞUYOR Son katta oturmak bir avantaj. Japonlar depremi çok yaşıyor. Deprem esnasında aşağı doğru değil yukarı doğru kaçıyorlar. Çatıya doğru koşuyorlar. Bunların tamamı eğitim bilinciyle alakalı. Başına ne kadar çok gelirse o kadar daha tecrübe kazanıyorsun. Bir şekilde depremde oturacak bir yer oluşturmamız gerekiyor. İZMİR’DE Kİ DEPREM AFYON’DA OLSA NE OLURDU? Hiç düşünmek bile istemiyorum. Ama 6 şiddetindeki depremleri Afyon’da biz yaşadık. 6.2’lire gördük. Ben Afyon’un yapım tekniği inşaat sistemleri açısında iyi olduğunu düşünüyorum. BALÇIK İZMİR’DE DEPREMİ ÇEKMİŞ GİBİ İzmir’de ki deprem balçık ve bataklık alanın depremi çekmesi ile gelen bir deprem. Balçıklı kısımda enerji patlaması olmuş gibi görünüyor. Sisam Adası’nda ki 6.2’lik deprem İzmir’de 6.9 şiddetinde hissediliyor. Balçıklar depremi daha çok çekiyor gibi bir şey olmuş. Bunu jeoloji uzmanları açıklayabilir. İzmir’in coğrafi durumunu düşünürsek arada dağlar var. Oraları atlamış direk aradan oraya girmiş. Bu çok değişik bir durum. Jeoloji ve yer bilimciler bunu açıklayabilir ki açıklıyorlar zaten. AFYON’DA Kİ BALÇIKLI ZEMİN UYDUKENT VE ERKMEN BÖLGESİNDE Afyon’da da balçık anlamında Uydukent ve yeni gözdemiz olan Erkmen tarafındaki Kadayiçioğlu’nun oralara yapılan yerlerde dikkatli olmamız gerekiyor. Gözde bölgemiz oralar. Oralarda bir kaçtan yüksek bina yapıldı. Oralarında zeminleri iyi değil. İnşaat yapılmasına engel olacak bir şey yok. Yönetmeliklere ve teknik şartlara uyulduğu sürece hiç bir problem görmüyorum.