İhracatta 2019 yılının önde gelen sektörlerine baktığımızda birinci sırayı madencilik ürünleri alıyor. Bu sektörün yaptığı ihracatta bir önceki yıla göre yüzde 8,63 artış yaşanmış ve ihracatımız 200 milyon 907 bin dolara çıkmıştır. Tamamı doğaltaş olan madencilik ürünlerimizin ihracatında İstanbul’dan sonra Türkiye ikincisiyiz. Geçen yıl ise İstanbul ve Denizli’den sonra üçüncü olmuştuk.
İhracat yapan sektörlerimiz arasında ikinci sırayı, çoğunluğu yumurta olan su ürünleri ve hayvansal mamulleri almıştır. İhracatı bir önceki yıla göre yüzde 38,55 azalan ve 55 milyon 609 bin dolarlık ihracat yapan sektörün 46 milyon dolarlık kısmını yumurta, 9 milyon dolarlık kısmını dondurulmuş tavuk ve balık oluşturmaktadır.
Bu sektörde 2019’da Türkiye ikincisi olduk. Birinci ise yine İstanbul. 2018 yılında ise Türkiye birincisi idik.
İhracattaki üçüncü sektörümüz ise çoğunluğu haşhaş olan hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleridir. 2018 yılına göre yüzde 23,54 artarak 25 milyon 391 bin dolar olan ihracatımızın 22 milyon dolarlık kısmı haşhaştır. Bu sektörde 2018 ve 2019 yılında Türkiye ikincisi olduk. Birinci ise İzmir’dir.
İhracat yaptığımız ilk üç ülke ise 51 milyon 845 bin dolar ile Amerika Birleşik Devletleri, 51 milyon 357 bin dolar ile Çin Halk Cumhuriyeti ve 39 milyon 626 bin dolar ile Irak’tır. Burada Irak çok dikkat çekmektedir, çünkü geçen yıla göre Irak’a yapılan ihracat yüzde 54,74 azalmıştır. Bunda da en büyük etken, Irak’ın Nisan ayından itibaren Türkiye’den yumurta ithalatını durdurmasıdır.
Bu konuda çalışmalarımız ve yeni pazar arayışımız devam ediyor.
İhracatta iyi bir konumdayız, daha iyiyi yakalamak için çalışıyoruz, çalışacağız. İthalatta da cari açığın kapanmasına katkı sağlayan bir iliz. İlimizde, 2019 yılının 11 aylık verilerine göre 73 milyon 198 bin dolarlık ithalat yapıldı. Geçen yılların ortalaması ve 11 aylık ortalama karşılaştırıldığında 2019’u 79 milyon dolar civarında ithalat ile kapattığımız görülüyor. Buna göre her 1 dolarlık ithalata karşılık, 4,6 dolarlık ihracat gerçekleştirmiş oluyoruz.
İthalatta ilk sırayı yağlı tohum ve meyveler, ikinci sırayı kazanlar, makineler, mekanik cihazlar, üçüncü sırayı plastik ve mamulleri almıştır.
Değerli Meclis Üyeleri;
İhracatımızdaki durumu anlattıktan sonra ülke çapındaki gelişmeler üzerinde de durmak isterim:
Ekonomimiz için olumlu bir gelişme olan faiz indirimi de sürüyor. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, 16 Ocak 2020’de politika faizini 0,75 puan düşürerek yüzde 11,25'e çekti.
Merkez Bankası böylece 25 Temmuz 2019’da 4.25; 12 Eylül 2019’da 3.25; 24 Ekim’de 2,5; 12 Aralık’ta 2,0 ve son olarak 0,75 olmak üzere faizi son beş toplantıda 12.75 puan indirmiş oldu. Faiz indiriminin reel sektöre katkı sağlayacağını düşünüyoruz. Bununla birlikte kamu ve özel bankaların da ivedilikle kredi faizini düşürmesi çağrısı yapıyoruz. Çünkü faiz indirimleri ekonomimize doğrudan, yeterince yansımış değil. Banka Genel Müdürleri’nin de ekonomiye güven açıklamaları yapması gerektiğini düşünüyorum. Her açıklama Hükümet’ten gelmemelidir, ekonomimizin paydaşları olan büyük holdinglerin yönetim kurulu başkanları da güven noktasında açıklama yapmalıdır. Türkiye mevduatının yüzde 52’si dövizdedir. Gelişmiş ülkelerde bu oran yüzde 5 civarında. Bu konuya dikkatinizi çekiyorum. Afyonkarahisar da dahil olmak üzere illerde geçen yıla göre döviz mevduatı artmış durumda.
Kıymetli Meclis Üyeleri;
Hazine ve Maliye Bakanımız Sayın Berat Albayrak, geçtiğimiz günlerde basına yansıyan açıklamalarında 2020 için umut verici sözler sarf etti. Biz bu umut atmosferini destekliyoruz. Şehrimizin ve ülkemizin büyümesini sürdürmesi için daha çok çalışacağız.
Nitekim, Türkiye’ye dışarıdan bakan kurum ve kuruluşlar da olumlu bir tablo gördüklerini açıklıyor. Uluslararası Para Fonu, Ekonomik Görünüm Raporu’nda, Türkiye'deki iyileşme ve Rusya'daki canlılık sayesinde yükselen Avrupa bölgesinin büyüme beklentisini 2020 ve 2021 yılları için yüzde 2,5'a yükseltti.
Ancak açıklanan bazı rakamlar, kaygılanmamıza neden oluyor. Meselâ, Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2019 yılı Ekim dönemi rakamlarına göre işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 608 bin kişi artarak 4 milyon 396 bine çıktı. Ekim dönemi işsizlik oranı 1,8 puan artışla 2018’in aynı dönemine göre artarak yüzde 13,4'e yükseldi.
Tabii burada şunu söylemem lazım: Malumunuz olduğu üzere geçen yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği işbirliğinde “Burası Türkiye, Burada İş Var” sloganıyla İstihdam Seferberliği’ne katılmıştık. Bu kampanyadan önce Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ile yapılan Ekonomi Şûrası Toplantısı’nda her ilin istihdam hedefi soruldu. Biz de Afyonkarahisar olarak 2019 yılı içinde 10 bin yeni istihdam hedefimiz olduğunu söylemiştik. Memnuniyetle ifade edeyim ki bu rakama ulaştık ve 10 bin 4 kişi istihdam edildi. Verdiğimiz sözü tutmuş olduk. 2019 yılında açık iş sayısı ise 12.774 idi.
