Birkaç haftadır sanki rüyada ya da Hollywood filmindeyiz sanki. Bu kriz sona erdiğinde başta çalışma hayatını düzenleyen Vergi, Ticaret Hukuku, Borçlar Hukuku, İş Hukuku, İşsizlik Sigortası, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu, Sosyal Güvenlik ve İş Sağlığı ve Güvenliği olmak üzere bir çok konuda yenilikler yapılması ihtiyacı doğdu.
Türkiye’de etkisi ve yayılımı devam eden Coronavirus 2019’un (“Covid-19) çalışma hayatına birçok yansıması olmuş, olumsuz etkilerin minimize edilmesi için de bir dizi yasal düzenleme yapılmıştır. Hali hazırdaki yasal düzenlemelerin ve yayılımı hızla devam eden Covid-19’un işverenler açısından bir önemli noktası da iş kazası konusudur
Nedir İş Kazası;5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre iş kazası özetle; sigortalının işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeni ile meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hale getirem olaydır. Meslek hastalığı ise sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçiçi beya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal engellilik halleridir. Sigortalının çalıştığı işten dolayı meslek hastalığına tutulduğunun; SGK tarafından yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularınca usülüne uygun olarak düzenlenen sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu SGK Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi zorunludur.
Öncelikle iş kazasının mevzuatımızdaki yerinin kısa bir incelemesini yapmak gerekecektir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. Maddesine göre;
İş Kazası;
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır.
Yukarıda yer verilen maddeler uyarınca; işçinin işyerinde veya iş için görevlendirildiği bir yerde Covid-19’a yakalanması durumu iş kazası olarak nitelendirilebilecektir. Yargıtay’ın konuyla ilgili güncel ve “salgın hastalık” bakımından en çok üzerinde durulan kararı açısından da inceleme yapmak da doğru olacaktır.
Araştırdığım bu konuda geçmiş dönemde emsal olan bir kararda Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2018/5018 E., 2019/2931 K. Sayılı kararında; tır şoförü olan içinin işvereni tarafından Ukrayna’ya sefere gönderildiği, Türkiye’ye dönüşü sonrasında şikayetlerinin başladığını, hastaneye başvuru tarihi ve H1N1 virüsünün kuluçka süresi göz önünde tutularak işçinin, işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle Ukrayna’ya yapılan sefer sırasında H1N1 virüsünü kaptığı değerlendirilmiş ve söz konusu olayı iş kazası olarak kabul etmiştir.
Yargıtay’ın yukarıdaki kararı da göz önünde tutularak; işçinin işveren ait işin görülmesi esnasında Covid-19’a yakalanması durumunda iş kazasından söz edileceği söylenilebilir.
işçinin; Covid-19’a yakalandığı tüm durumların iş kazası olarak kabul edilmesi elbette söz konusu değildir. Ancak; kaza ile işçinin ifa ettiği iş arasında bir illiyet bağı var ise; işçinin işverene ait işin görülmesi esnasında Covid-19’a yakalandığından söz edilebiliyor ise; iş kazası nitelendirilmesi yapılabilecektir. Bu noktada, her somut durumu ayrı ayrı değerlendirmek gerektiğinin ve eğer işçinin Covid-19’a yakalanma hali ifa ettiği iş ile ilgili ise; bu noktada iş kazası bildirimi yapılması gerektiğinin altı çizilmelidir.
Covid-19 ülkemizde sağlık çalışanları arasında da tespit edilmeye başlanmıştır.
Koronavirüsle mücadelede ön safta yer alan sağlık çalışanları aynı zamanda en büyük riski taşıyan meslek grubu.Daha şimdiden 500’ü aşkın sağlık çalışanı koronavirüse yakalandı. Aralarında Prof.Dr.Cemil Taşçıoğlu gibi önemli isimlerin olduğu sağlık çalışanları hayatlarını kaybetti. .
Ayrıca geçenlerde Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, yaşamını yitiren sağlık çalışanlarının şehit kabul edilmesi hakkında önümüzdeki günlerde gündeme gelebilecek bir konu demişti.
Buna benzer yaşanmış olaydan yola çıkarak ve emsal karar niteliğine düşmüş bir kararda hayatını kaybeden özel hastane çalışanlarının bu vefatları da görüşüm iş kazası olarak sayılabilecek ve özel hastane tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle iş yerinde ya da işverence yurt içi ya da yurt dışı görevlendirmeleri sırasında bulaşıcı bir hastalığa yakalanan kişinin bu durumu iş kazası olabilecektir.
Bu durumda koronavirüse ya da herhangi bir salgına iş yerinde yakalanan özel hastane çalışanları
iş kazası tazminatı alabilecektir. Vefat durumunda ise mirasçıları hak sahibi olur.
Tabiki bununla ilgili ispat yükümlülüğü işveren ve işçiye göre değişecektir.
