Afyonkarahisar bugün güne depremle uyandı. 4,4 büyüklüğündeki deprem sonrası peş peşe açıklamalar geldi. Jeofizik Mühendisleri Odası Afyonkarahisar İl Temsilcisi Jeofizik Mühendisi Bekir Çengelci’de az önce bir açıklama yayınladı. İşte o açıklama:
Gerekli Ve Yeterli Zemin İyileştirme Yöntemleri Kullanılmalı
11.07.2024 Perşembe günü sabah 6.24 itibariyle Afyonkarahisar Şehir Merkezi Ataköy yerleşim alanı yakınlarında AFAD verilerine göre büyüklüğü Mw:4.4 ve derinliği yaklaşık 7 km olarak açıklanan deprem meydana gelmiştir. Ana şokun ardından büyüklüğü 3,0-3,8 arasında değişen artçı sarsıntılar kaydedilmiştir. Depremin odak derinliğinin yüzeye yakın olması yani sığ deprem olması, Afyonkarahisar il merkezi ve ilçelerde yerleşim alanlarnın büyük bir kısmının alüvyal zeminde kurulu olması ve yerleşim alanlarındaki bazı binaların güncel olmayan deprem bina yönetmeliklerine göre inşa edilmiş olması sebebiyle deprem şiddetli hissedilmiştir. Bu tip alüvyal zeminlerde inşaa edilecek yapılarda gerekli ve yeterli zemin iyileştirme yöntemlerinin kullanılması ve deprem yönetmeliklerinde belirlenen kurallarına göre inşa edilmiş olması gerekmektedir. Yerleşim alanlarında deprem zararlarının azaltılması için öncelikle yapıların depreme dayanıklı olarak tasarlanması ve inşa edilmesi ile mümkündür.
Deprem Acı Kayıplar Veren Afyonkarahisar’ın Da Bir Gerçeği
Deprem, doğanın, yeryüzünün ve yaşadığımız coğrafyanın bir gerçeği olduğu gibi fay kuşağında bulunan ve dönem dönem büyük depremler yaşayan, acı kayıplar veren Afyonkarahisar’ın da bir gerçeğidir. Bu ve benzeri depremlerin felakete dönüşmemesi için önlemler yapılması gerekenler konu ile ilgili meslek disiplinlerinin çalışmalarıyla belirlenip, uyarılar sık sık yapılmaktadır. Uygulayıcı kuruluşların vatandaşın can ve mal güvenliğinin korunması için yapılan bu uyarıları ve önerileri dikkate alması gerekmektedir.
Sıvılaşma Potansiyeli Yüksek Zeminler Üzerinde Uygun Önlem Alınmalı
Alüvyon ve yeraltı suyu seviyesinin yüksek olduğu, gevşek, sıvılaşma potansiyeli yüksek zeminler üzerindeki yapılaşmalar için zemine uygun önlemler alınmalıdır. Ayrıca deprem yönetmeliğindeki değişmeler, yapı imalatı ve teknolojilerinde yaşanan gelişimler ve bina kullanım süresi gibi sebeplerle mevcut yapı stokunun analiz edilmesi gerekmektedir. Gerekiyorsa mevcut yapıların depreme karşı dayanıklı hale getirilmesi için güçlendirme çalışmalarının yapılması, yapılamıyorsa yapıların yenilenmesi sağlanmalıdır.
7’nin Üzerine Çıkabilecek Yıkım İle Karşılaşabiliriz
Yine alüvyal zeminlerde oluşabilecek zemin büyütmeleri dikkate alınmalı, zemin etüt çalışmalarında dinamik parametrelerin belirlenmesi ve dikkate alınması konusunda gerekli hassasiyetin gösterilmesi gerekmektedir.Afyonkarahisar’da beklenen en büyük deprem 6,8 ama zemin büyütmesi dediğimiz etkiden dolayı özellikle alüvyal zeminde bu değer o bölgedeki binaların 7’nin üzerine çıkabilecek yıkım etkisiyle karşılaşabileceğini söyleyebiliriz. Bu da o bölgedeki binaların daha fazla hasar görmesi demektir. Bu tip durumlarda o bölgeye özel zemin etütlerinden yararlanılması ya da bina üzerinde analizler yaparak binanın deprem sırasında alabileceği riskleri azaltmak için binaya özel değerlerin kullanılması gerekmektedir.
Afyonkarahisar’ın Afet Master Planı Yapılmalı
Afet sonrası için Acil durum ekiplerinin yeterliliği gözden geçirilmeli, ekiplerin sürekli eğitimi ve bu ekiplerin müdahale için hazır bulundurulması, deprem sırasında ve sonrasında yapılacak iletişim, kurtarma ve yardım çalışmalarına yönelik hazırlıkların ivedilikle yapılması büyük bir önem taşımaktadır. Afyonkarahisar’ın Afet Master Planının ilgili meslek disiplinlerinin katılımıyla ayrıntılı bir şekilde acilen yapılması gerekmektedir. Zeminin deprem anındaki davranışını belirlemek amacıyla yapılaşma alanlardaki deprem ve diğer doğal tehlikelerini belirleyip, bu tehlikelerin olası zararlarını uygun bölgeleme ve yapılaşma kararlarıyla azaltmak için mikrobölgeleme çalışmaları yapılmalıdır. Mikrobölgeleme çalışmaları, İl ölçeğinde yapılan, ilin sahip olduğu afet tehlikesi ve riskini, çalışmanın ölçeği nedeniyle, ana hatlarıyla belirleyen çalışmalar olduğu için ilin gelişme planları, zarar azaltma stratejik planları ve il kurtarma ve yardım planlarının hazırlanmasında büyük önem taşımaktadır.
İl Merkezinde Olduğu Gibi İlçe Ve Beldelerde Mutlaka Jeofizik Mühendisliği Çalışması Olmalı
Deprem anında binayı yıkan depremin dinamik parametreleridir. Bu parametreler Jeofizik Mühendisleri tarafından hesaplanmaktadır. Depreme dayanıklı yapı tasarımı için zemin etütlerinde İl merkezinde olduğu gibi İlçelerde ve Beldelerde de mutlaka Jeofizik Mühendisliği çalışmaları olmalıdır. İmar planlarına altlık teşkil eden jeolojik-jeofizik-jeoteknik etütler yapılmadan yeni yerleşim alanları belirlenmemeli, parsel ve ada bazlı tüm yapılaşmalarda mühendislik hizmeti almayan hiçbir uygulamaya ruhsat verilmemelidir. TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası Afyonkarahisar İl Temsilciliği olarak; ilimizin etkin deprem kuşaklarında yer aldığını, fay hatlarının geçmişte birçok yıkıcı depremlere neden olduğunu, gelecekte de meydana gelecek depremlerde can ve mal kaybının yaşanmaması için mesleğimiz kapsamında gerekli uyarıları ve çalışmaları yapacağımızı bildiriyoruz. "DEPREM GERÇEĞİNİ" unutmayacağız, unutturmayacağız.
