Tarihi Geçmişi:
Rize Bezi (Feretiko), kendir ipliğinden el dokuma tezgahlarında üretilen, geçmişi tamamen Rize kültürüne ait bir dokuma türüdür. Yöresel dokumacılığın en eski adı olan Feretiko, 1960'lı yıllarda çayın Rize’ye gelmesinden önce, hemen her evde bir Feretiko tezgahı bulunmaktaydı. Bu dönemde Rize'deki çay ekili alanlar, iplik elde etmekte kullanılan kendirle kaplıydı. Kendir bitkisinden ip çıkarma işlemi oldukça zor ve zahmetliydi.
Rize'deki dokumacılık konusundaki ilk yazılı belgeler, 1462-1463 yıllarında Sultan II. Mehmet (Fatih) tarafından Trabzon'un fethi ile açılan Osmanlı dönemine aittir. Abdülaziz'in ölümünde (1876) arkasından çıkarılan gömlek de Rize bezindendi. Evliya Çelebi ve Kâtip Çelebi gibi yazarların eserlerinde bahsettikleri Feretiko, 1950-1960 yıllarına kadar önemini korumuş ve Rize'den top top ihraç edilen dokumalar saraylarda yerini almıştır.
Feretiko'nun Özellikleri:
- Ter Emici Özellik: Vücudun terini emip dışarıya atar, terlemeden oluşan istenmeyen kokuları yok eder.
- Doğal Yapı: Dokunuşu ve dokusu özelliğinden dolayı vücuda masaj yapma ve vücutta var olan elektriği atma özelliğine sahiptir.
- Dayanıklılık: Sağlamlığı ile diğer dokumalardan önde gelir.
Rize yöresinin geleneksel dokumalarından olan Feretiko, sağlam, doğal yapısı ve şık görünümü ile geçmişte olduğu gibi günümüzde de değerini korumaktadır. Salonlarda, yemek odalarında masa ve sehpa örtüsü, perdeler, peşkirler gibi çeşitli ev tekstili ürünlerinde kullanılır. Ayrıca, tekstil alanında bayan ve erkek kıyafetleri, el nakışı ve makine nakışı için özel kumaşlar üretilmektedir.
Sonuç:
Rize Bezi (Feretiko), Rize'nin geleneksel dokumacılığının eşsiz bir örneğidir. Sağlamlığı, doğal yapısı ve estetik görünümü ile günümüzde de geniş bir kullanım alanı bulmaktadır. Rize'ye yolu düşenlerin, bu eşsiz dokumaları yerinde görmesi ve deneyimlemesi önerilir.
